مناسبات اقتصادی ایران و ایتالیا همواره و از دیرباز وجود داشته و دارای قدمتی دیرینه است. در این میان مناسبات فی‌مابین تنها پس از بروز جنگ جهانی دوم به‌طورموقت برای شش سال قطع شد و سپس با استقرار صلح، مجدداً با ابعاد وسیع‌تری آغاز گردید. قرابت‌های فرهنگی از یک‌سو و مکمل‌بودن اقتصادهای دو کشور از سوی دیگر، بسترهای مناسبی برای بسط روابط دو طرف فراهم کرده است.

ایتالیا به‌عنوان یکی از چهار قدرت برتر اتحادیه اروپا (پس از انگلیس، فرانسه و آلمان) و یکی از اعضای مهم هشت کشور صنعتی جهان (G8) جایگاه مهمی از نظر اقتصادی، صنعتی و تجاری در سطح منطقه‌ای و جهانی دارد و جایگاه صنعتی این کشور این امکان را برای جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده تا برخی نیازهای خود را از ایتالیا تأمین کند تا آنجاکه در ردیف مهم‌ترین شریک تجاری ایران در اتحادیه اروپا قرار گیرد.

در فروردین ۱۳۳۸ از طرف وزارت خارجه ایتالیا پیشنهادی پیرامون تبادل کالا بین دو کشور تسلیم مقامات ایران شد که در پی آن فعالیت شرکت‌های ایتالیایی در ایران آغاز گردید.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی اولین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در سال ۱۳۶۷ در تهران تشکیل شد و هفتمین دور آن نیز در سال ۱۳۸۳ در تهران برگزار شده است.

در سال‌های اخیر روند همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی فی‌مابین افزایش یافته و علاوه بر تبادل هیأت‌های مختلف، سمینارهایی برای تقویت همکاری‌های دو طرف در کلیه زمینه‌های اقتصادی، تجاری، فنی و صنعتی در پایتخت‌های دو کشور برگزار شده است که جدیدترین مورد آن سمینار آشنایی با فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایران در شهرهای رم و میلان در اسفند ماه ۱۳۸۹ بوده است.

هر چند برخی از صنایع مهم ایتالیا از قبیل فولاد و نساجی به‌تدریج به بازار ایران راه پیدا کرده‌اند ولی بخش عمدۀ مبادلات دو کشور بر پایه همکاری‌های نفتی استوار بوده است.

بعد از انقلاب اسلامی روند همکاری‌های اقتصادی دو کشور سیر صعودی به‌خود گرفت و حجم مبادلات دو کشور از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۱ میلادی تقریباً سه برابر شد به‌طوری‌که از حدود ۲ میلیارد یورو در سال ۱۹۹۹ به نزدیک به ۷ میلیارد یورو در پایان سال ۲۰۱۰ بالغ گردید و ایتالیا به اولین شریک تجاری جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اروپا تبدیل شد.